30 oktober waren de Algemene Beschouwingen. Hieronder staat het betoog van GroenLinks-fractievoorzitter Erik-Jan Bijleveld.

Groen

"Voorzitter, het zal u waarschijnlijk niet verbazen dat ik mijn eerste algemene beschouwingen begin over het groen. Ik roep in deze zaal immers wel vaker wat over groen, natuur en ecologie en GroenLinks vindt er wel vaker iets van. De afgelopen jaren was onze toon dan meestal kritisch. Mijn voorganger Hettie van Nes heeft in haar algemenen beschouwingen regelmatig haar zorgen geuit over het schijnbare gebrek aan ambities van de gemeente Wageningen op dit vlak, of het gebrek aan geld om de ambities waar te maken.

Gelukkig kan mijn toon deze keer anders zijn. De vorige algemene beschouwingen waren al weer anderhalf jaar geleden en in de anderhalf jaar zijn er aardige stappen gezet. We hebben een Groenbeleidsplan, dat hadden we destijds ook, maar nu wordt het ook nog uitgevoerd. En afgelopen zomer konden we genieten van bermen vol uitbundig bloeiende planten. Niet alleen wij, want door ecologisch beheer viel er ook voor insecten weer wat te genieten.

Dat Wageningen zich inspant voor het groen, valt niet alleen de fractie van GroenLinks op, ook buiten Wageningen is het gezien. Zo werd Wageningen genomineerd voor de titel ‘Groenste stad van Nederland’ en die titel hebben we zelfs gewonnen. Die prijs bevestigt dat we de afgelopen jaren goede stappen gezet hebben, maar wij zien het vooral ook als een aanmoediging om verder te gaan. Het ecologisch beheer moet verder ontwikkeld worden, sommige wijken hebben nog te weinig groen en bovenal: ook het landschap en de natuur óm de stad moeten beschermd en versterkt worden. Gelukkig wordt ook daar aan gewerkt. Vol spanning wachten wij op het beleid om natuurinclusief te gaan bouwen en wij kijken uit naar de visie op het buitengebied."

 
Eigen koers

"Voorzitter, het mooie aan Wageningen is, is dat het groen niet op zichzelf staat. Groen heeft een intrinsieke waarde, maar het is belangrijk voor zoveel meer. In Wageningen worden die verbindingen gelegd, tussen het groen en de andere domeinen. In het groenbeleid is de koppeling gemaakt met gezondheid, sociale cohesie en economie. Het integraal huisvestingsplan voor de bassischolen wordt een groen integraal huisvestingsplan. En aan de andere kant gaan we onze duurzaamheidsplannen sociaal uitvoeren.

Deze begroting laat wederom zien dat Wageningen daarin haar eigen koers vaart. Dat we wars van alles wat er wel, of juist niet, uit Den Haag komt, onze eigen ambities hooghouden. De ambities op het sociaal domein, om sociaal klimaatneutraal en aardgasvrij te worden, het experiment met de bijstand.

Daar waar andere gemeenten nu schrikken van de tekorten, heeft Wageningen de transformatie al lang ingezet. Waarbij we, zoals afgesproken, de kwaliteit van de zorg op peil houden. Daar mogen we best trots op zijn. Helaas zien we dat er nog steeds te weinig geld komt vanuit Den Haag en daar maken we ons zorgen over. Er is nog veel onduidelijkheid over de financiële situatie, met name in het sociaal domein, maar wij zijn blij dat het college er niet voor heeft gekozen om preventief te bezuinigen. Wij kunnen ons vinden in de lijn van het college om volgend jaar, als er meer duidelijkheid is over het ‘Fonds Tekortgemeenten’, beter bekend als de stroppenpot, met passende voorstellen te komen om het saldo van de septembercirculaire op te vangen. Want ruimte om nu te bezuinigen zonder iets definitief af te breken, is er niet.

Wij zien ook dat Den Haag weer ambities begint te krijgen. Daar zijn we blij mee, maar wij vrezen wel dat er bij het realiseren van die ambities extra taken naar gemeenten toekomen, zonder dat daar voldoende budget beschikbaar wordt gesteld. Hierbij denken we aan het klimaatakkoord en de gastransitie, de opgaven uit het Interbestuurlijk Programma, de gevolgen van de Omgevingswet. Wij gaan ervan uit dat het college er bij het Rijk op aan blijft dringen dat bij extra taken ook voldoende extra budget hoort."

 
Ruimte voor de raad

"Voorzitter, we zijn blij dat we een college hebben dat doet, dat voorvarend en ambitieus aan de slag is gegaan. Dat de lijnen voor de rest van de periode heeft uitgezet. Dat is ook goed te zien in deze begroting, waar de afspraken in het coalitieakkoord in uitgewerkt zijn en waar de wensen van de raad in zijn verwerkt. Onze complimenten aan het college, dat grote stappen heeft gezet. Wij willen het college echter wel oproepen om ook de raad goed bij deze stappen mee te nemen.

Tijdens het raadsweekend hebben we hier goede gesprekken over gehad. Hoe we de raad beter in stelling kunnen brengen, hoe we als raad eerder betrokken worden en hoe we het contact tussen raad en college kunnen verbeteren. Hier zijn goede voorstellen uitgekomen, die de komende tijd verder uitgewerkt worden. Mijn fractie is blij met de goede sfeer in de raad en tussen de raad en het college. Die goede sfeer was ook te zien in het eerste informele overleg tussen raad en college twee weken terug. Hoewel wij, zoals vermoed ik iedereen, nog wel wat evaluatiepuntjes hebben over de opzet, was het voor ons een waardevol experiment. Dat we met zijn allen op deze manier aan tafel konden zitten, zegt veel.

Om de raad goed in stelling te brengen, is volgens ons ook het raadsbudget erg belangrijk. We hebben bij het opstellen van het coalitieakkoord niet voor niets afgesproken om hier een bedrag voor vrij te maken. Wij willen dat er de komende jaren ruimte is voor de raad om met nieuwe ideeën te komen. Wij waren dus niet zo blij met de bedragen die hiervoor in de begroting stonden: tot en met 2021 maar liefst nul euro. Daarom komen wij met een amendement om voor 2019 een ton vrij te maken voor de raad. Daar staat tegenover dat we vinden dat de raadswensen, zoals weergegeven op pagina 167 van de begroting, nog wel een keer met de raad besproken moeten worden. Het zijn stuk voor stuk sympatieke ideeën, maar ze zijn ingebracht door één of enkele partijen, zonder dat duidelijk is of er een meerderheid voor is. Wij vinden dat die duidelijkheid er wel moet zijn, voordat er geld aan besteed wordt.

Ook zien we dat in de begroting geld wordt uitgetrokken voor nieuw beleid waarvan pas in of rondom de begroting is aangegeven hoe het uitgewerkt is. Hierdoor hebben we er als raad nog niet voldoende over kunnen praten. Bijvoorbeeld de verbetering van fietsroutes, de implementatie van de omgevingswet, het onderzoeken van een gemeentelijk warmtebedrijf en het informatiebeleidsplan. Wij zullen hierover een amendement indienen, om het geld voor nieuw beleid in deze begroting pas uit te geven, nadat de raad duidelijkheid heeft over wanneer er over de invulling van dit budget gepraat wordt. Wij gaan ervan uit dat die duidelijkheid er bij het bespreken van de bestuurlijke meerjarenplannen is.

Voorzitter, in deze begroting staan heel veel plannen om Wageningen groener en socialer te maken, we hoeven in elk geval niet bang te zijn dat we achterover kunnen leunen de komende jaren. De fractie van GroenLinks heeft heel veel zin om samen met alle andere fracties, met het college en met de stad aan deze plannen te werken."