Hieronder staat de tekst van de algemene beschouwingen van GroenLinks fractievoorzitter Hettie van Nes, uitgesproken bij het behandelen van de kadernota 2016 op 21 juni.

Voorzitter, we hebben het in deze raad keer op keer over de stabiliteit van de gemeentefinanciën en hoe we daarmee om zouden moeten gaan. Wederom hebben we een mooi staaltje gezien van hoe de meicirculaire lastminute een onverwachte wending kan geven aan het verhaal. Daarom zijn wij blij, keer op keer, dat dit college níet kiest voor preventief bezuinigen, en geen voorzieningen in onze samenleving afbreekt "voor de zekerheid". Want het is wel duidelijk dat er weinig ruimte meer is om dat te doen zonder dat er definitieve gaten vallen in onze samenleving. We moeten ons realiseren dat we op een punt staan waarop "afbreken" betekent: "niet meer opbouwen". Ons college, en onze wethouder van financiën, heeft weer een kadernota gepresenteerd waaruit spreekt dat dit college meer ambitie heeft dan uitsluitend het uitvoeren van een marginaal aantal kerntaken. De gemeente Wageningen staat midden in de samenleving, maakt er deel van uit en neemt die serieus. Dan kies je niet voor afbreken en afknijpen, maar dan zoek je naar de manier waarop je met elkaar, met de hele samenleving, je beleidsambities overeind kan houden.

Wageningen is en blijft een stad waarin zorg voor het klimaat en voor een fatsoenlijk sociaal beleid hoog in het vaandel staan. Wat klimaat betreft is de koers bijgesteld, maar de doelstelling staat overeind. Dat blijkt ook uit deze kadernota, die bol staat van plannen en kansen op dit gebied. We zijn benieuwd naar de voortgang van het pilotproject in De Nude. Daar ziet het college mogelijkheden om de wijk van het gas te halen. Zou dat lukken, dan zien we de toekomst zonnig tegemoet. Heel Wageningen van het gas, dat zou een mooi streven zijn.

Ook wat betreft het sociaal domein is GroenLinks trots op Wageningen. Daarmee doel ik op het college én de gemeenteraad én de samenleving. We hebben laten zien dat een gemeente in die brede zin van het woord het sociaal domein fatsoenlijk en menselijk kan inrichten. In Wageningen gaat het om de mensen, niet om de cijfers. Het gaat om individuele oplossingen. We praten niet óver maar mét de burger, en die burger heeft volwaardig zeggenschap over zijn eigen zorgvraag, zijn eigen behoefte, zijn eigen leven. Voorzitter, er is de laatste tijd veel te doen over gemeenten waar de cijfers wél leidend zijn geweest. Consulenten die bonussen krijgen als ze de kosten omlaag krijgen. Hoe minder u onze burgers weet te geven, hoe meer u van ons krijgt. Voorzieningen werden afgeknepen zonder dat de gevolgen in kaart zijn gebracht. GroenLinks is ervan overtuigd dat we in Wageningen dergelijke beschamende praktijken hebben weten te voorkomen, onder meer ook doordat we aan de voorkant hebben vastgelegd dat ons budget het beleid volgt en niet andersom. We staan nu voor de uitdaging om ons Wageningse beleid te bestendigen. Dat is op dit moment vooral een kwestie waar de wethouder en haar juristen zich over buigen, in verband met een recente uitspraak van de Centrale Raad van Beroep over de gemeenten Utrecht en Aa en Hunze. Voorzitter, het kan en mag niet zo zijn dat er nu weldoordachte en volwaardige sociale voorzieningen worden afgebroken omdat ándere gemeenten onjuiste keuzes hebben gemaakt. Gemeentelijke beleidsvrijheid is een essentieel onderdeel van de transities in het sociaal domein. Wageningen kan, met andere gemeenten waar het net als bij ons goed gaat, laten zien hoe het ook kan. Onze wethouder maakt al veel tijd vrij om daarvoor het land in te gaan. Wij hopen dat ze dat zal blijven doen.

Voorzitter, we zijn blij met de demarrage van het klimaatbeleid en het sociaal beleid in deze gemeente. Maar het groenbeleid is gelost en weet niet meer aan te haken. Wat betreft het landschap en de groene ruimte moeten er veel minder meters worden gemaakt. Minder meters die de bebouwing van onze stad beetje bij beetje afsnoept van ons buitengebied. Een golfbaan, een future centrum, straks misschien een Nude 2. Je kunt het allemaal mooi groen inrichten, maar het blijven steeds weer nieuwe stukjes steeds breder wordende stad, steeds minder buitengebied. GroenLinks ziet te weinig aandacht voor landschap en ecologie in onze ruimtelijke ontwikkeling. Het groenbeleidsplan in wording heeft een uitvoeringsplan waarvoor feitelijk geen budget is. Pas vanaf 2018 zouden we daar geld voor vrij kunnen maken. Tot die tijd: geen groenvoorzieningen langs de hoofdontsluitingswegen, geen groene tuinen in wijken waar weinig groen is, geen groene ontmoetingsplekken... Wageningen laat zich hiermee bepaald niet van zijn beste kant zien. Terwijl we een zo hoge klimaatambitie hebben, verwaarlozen we het groen binnen en buiten de stad. Wat betreft groen binnen de stad willen we bij de kadernota een motie indienen die ruimte moet bieden om het uitvoeringsplan eerder te realiseren.

Wat betreft het groen buiten de stad zal de fractie zich blijven inzetten om verdere afkalving te voorkomen. Daarom is een rondje Campus voor ons geen bespreekbare kwestie. De demonstratie van afgelopen zaterdag tegen autowegen door het binnenveld had onze sympathie.

Het rondje Campus, in bereikbaarheidstermen ook wel bekend als "optie B", is meteen een bruggetje - of zo u wilt een tunneltje - naar de Nijenoordallee. De befaamde "optie A". Het college kiest voor een kosteneffectieve variant, en noemt dat vervolgens "optimaliseren" van de Mansholtlaan en de Nijenoordallee. Welnu, GroenLinks vindt de gekozen weg helemaal niet optimaal. Zonder de onderdoorgang bij Hoevestein wordt de Nijenoordallee weer de barrière voor fietsers tussen stad en Campus die we juist wilden voorkomen. De optimalisering blijkt neer te komen op een enorme investering in autoverkeer, waarbij de fietsers het nakijken hebben. Voorzitter, GroenLinks gaat als eerste uit van optimalisatie voor fietsers en openbaar vervoer, en niet pas in de laatste plaats. Komt er geen goede oversteek bij Hoevestein, dan kan de Nijenoordallee op dat punt dus ook niet worden verbreed.

Voor de begroting is dat goed nieuws, want het amendement dat we hierover in gedachten hebben zal geld gaan vrijmaken. Geld dat we niet willen steken in automobiliteit, maar misschien wel in het groenbeleid. En een klein deel kan gestoken worden in een college of een symposium over circulaire economie in het nieuwe stadhuis, bij de oplevering daarvan. Thomas Rau, de architect van het stadhuis, is als voortrekker van de circulaire economie de aangewezen persoon om voor dat doel naar Wageningen te halen. Ik vermoed dat dat zelfs wel zou moeten kunnen zonder dat de kadernota daarvoor geamendeerd moet worden. Met die suggestie aan het college wil ik daarom graag afsluiten.