Onze woningen, zorg en kinderopvang worden massaal opgekocht door bedrijven die
alleen maar uit zijn op winst. De schadelijke gevolgen ervan dragen we allemaal, zei
Mirjam de Rijk op een druk bezochte bijeenkomst in Tuindorp in Wageningen, op
woensdag 16 oktober.

Meer dan vijftig mensen waren afgekomen op de avond die georganiseerd werd door PvdA Wageningen en GroenLinks Wageningen. Mirjam de Rijk, journalist en oud-wethouder in Utrecht voor GroenLinks, ging in op vragen en zorgen van mensen over dit onderwerp, en vertelde over haar boek 'Gekaapt door het kapitaal'. Daarin doet ze verslag van haar onderzoek naar de uitverkoop van de publieke sector in Nederland. 'Huisartsenpraktijken, kinderopvang, woningen, ouderenzorg: ze worden massaal opgekocht door private equity en andere grote kapitaalkrachtige partijen', vertelde De Rijk. 'Hetzelfde geldt voor tandartspraktijken, dierenklinieken en arbodiensten'.

Opkopers
De opkopers van deze diensten zijn niet geïnteresseerd in de dienst of het product dat deze organisaties maken, maar alleen in de winst, legde De Rijk uit. Ze kopen de organisaties op en verkopen die een paar jaar later met winst. De schade is voor de samenleving, zei De Rijk: organisaties gaan failliet, er komt slechtere zorg, of alleen nog maar voor wie het kan betalen.
De uitverkoop van Nederland is de laatste jaren hard gegaan, zei ze. Afgelopen jaar werd er in ons land voor 2,5 miljard aan zorg opgekocht. Denk aan ketens van fysiotherapeuten, ggz, jeugdzorg of huisartsen. ‘Ook de kinderopvang: er zijn wijken waar alleen nog maar opvang van private equity is. En een derde alle nieuwbouw woningen komen nu in handen van commerciële beleggers.’

Wageningen
Wat kunnen we in Wageningen hier tegen doen, vroegen mensen in de zaal. ‘Vraag van je eigen wethouders dat ze opletten bij aanbestedingen’, zei De Rijk. ‘Zodat ze diensten niet aan zorgcowboys verkopen.’ Er zijn oplossingen, zei ze. ‘Voorkomen is beter dan genezen.
Want eenmaal in commerciële handen, is het heel duur voor de overheid om diensten terug te kopen. Dus bezint eer gij begint. En prik hun verdienmodel lek: maak het onmogelijk om winst te maken op zaken van publiek belang.’
Jan Daenen, fractievoorzitter van de PvdA in Gelderland en beleidsadviseur voor de Tweede Kamerfractie van de PvdA, had wat dat betreft goed nieuws. ‘Ons kamerlid Julian Bushoff werkt aan een nieuwe wet waarmee we private equity uit de zorg kunnen gaan weren. Er komt waarschijnlijk steun van NSC, dus die wet gaat het halen. We gaan normen opstellen over hoeveel winst je in een sector mag maken. Dat kan gewoon.’ In het verleden heeft de PvdA bijgedragen aan teveel marktdenken, zei Daenen. ‘Maar het kwartje is gevallen. De publieke sector moet weer in publieke handen komen.’