Op 10 september vond in het stadhuis van Wageningen een bijzondere bijeenkomst plaats over de democratische rechtsstaat, georganiseerd door enkele Wageningse politieke partijen: Partij van de Arbeid, GroenLinks, CDA, Stadspartij en D66. Verrassend veel Wageningers kwamen naar het stadhuis: helaas was er slechts plaats voor 100 mensen, waardoor velen buiten moesten blijven. Deze bijeenkomst vond plaats in de Week van de rechtsstaat. In verkiezingstijd hebben politieke partijen de neiging onderlinge verschillen te versterken, vaak met tegenstellingen en polarisatie tot gevolg. Op deze bijeenkomst ging het juist om wat ons bindt: de zorg om de democratische rechtsstaat. Burgemeester Floor Vermeulen, die bij uitstek boven de partijen staat, opende de bijeenkomst met treffende woorden over vertrouwen in de rechtsstaat. Mevrouw Ingrid Leijten, hoogleraar staatsrecht in Tilburg, hield een helder verhaal over het belang van de rechtsstaat en haar zorgen daarover. Voor de aanwezigen was het een soort burgerlijke bijscholing: een waarschuwing om niet in te slapen, maar om wakker te zijn, wanneer de rechtsstaat in het geding is.
Vanuit diverse invalshoeken reageerden enkele mensen: Petra van Dijk vanuit Lhbti, Titia Woltersbeek vanuit de Vlinderstichting / vrijheid van onderzoek en Percy Cicilia jr. vanuit Diversiteit en inclusie. Hun inbreng bood een waardevol beeld van de praktijk van het dagelijks leven, met goede suggesties: toon medeleven, wanneer je ziet dat mensen in de knel komen en zet zelf stappen naar een diverse en inclusieve samenleving. Hun verhalen waren zorgvuldig voorbereid en kregen waardering van het publiek. Ook mensen in de zaal konden hun verhaal vertellen. Iemand noemde financiële belemmeringen om als burger je recht te halen: welgestelde mensen kunnen met geld een advocaat betalen; minder draagkrachtige mensen staan dan met lege handen. Iemand anders vertelde over de zorg van veel mensen: de politiek schiet soms ernstig tekort, denk aan de woningnood en toeslagenaffaire.
Dan is het geen wonder dat het vertrouwen in de rechtsstaat vermindert en men eerder denkt aan andere oplossingen, zoals een sterke leider en minder democratie. Al met al een boeiende bijeenkomst die vraagt om een vervolg, hopelijk ook straks bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer (oktober 2025) en de Gemeenteraad (maart 2026). Verschillen mogen er zijn, maar voor goed bestuur is samenwerking voor de goede zaak broodnodig!